Taleb, Nassim Nicolas
Libanees-Amerikaans belegger, wiskundige, risico-expert, bestsellerauteur en filosoof. Hoogleraar Risk Engineering, New York University

Bron

Taleb, N.N. (2012) Antifragile: Things That Gain from Disorder

 

Links

Zwarte zwanen

Cubrix Organisatievormen

 

Meer informatie

Kennisupdate Organisatiekunde

Antifragiel

Fragiel, robuust en antifragiel

Onze pogingen om de wereld te beheersen met data, technologie en efficiënte processen zorgen paradoxaal genoeg voor meer extreme gebeurtenissen. De globalisering heeft veel onderlinge afhankelijkheden gecreëerd. Eén containerschip overdwars in het Suezkanaal en de mondiale logistiek en bevoorrading is maanden van slag. Een nieuw coronavirus in Wuhan en de wereldeconomie raakt in het slop.
Complexe systemen zijn kwetsbaarder, gevoeliger en de kans op crisissen nemen toe. Die complexiteit maakt voorspellen onmogelijk en daarom is de toekomst niet te controleren.

Risico’s kun je dus ook nauwelijks managen. Het beheer van risico’s zou moeten gaan over vermindering van de impact van datgene wat we als complex ervaren en wat plots mis kan gaan. Taleb adviseert in te zetten op een strategie die voorbereidt is op calamiteiten. Focus op de gevolgen van onverwachte gebeurtenissen.

In “Antifragile: Things That Gain from Disorder” gepubliceerd in 2012, maakt Taleb onderscheid tussen fragiel, robuust en antifragiel.

Wat fragiel is, bezwijkt gemakkelijk onder druk. Er zijn bijvoorbeeld vele goede ideeën, maar veel minder succesvolle innovaties. Stel dat een goed idee leidt tot een startup, maar zonder voldoende funding strand het avontuur in goede bedoelingen.

Wat robuust is, weerstaat ook niet alles. Robuustheid is het vermogen om weerstand te bieden aan tegenslag. Zo waren de kernreactoren in het Japanse Fukushima wel bestand tegen elke aardbeving, maar niet tegen een tsunami.

Wat antifragiel is, wordt onder druk juist sterker. Dat is precies wat nodig is in een onvoorspelbare wereld, vindt Taleb.

Antifragiliteit is een eigenschap van systemen, organisaties en individuen die juist beter kunnen gedijen als gevolg van chaos, onzekerheid en stress. Taleb benadrukt in zijn boek dat antifragiliteit fundamenteel verschilt van veerkracht (resilience) – het vermogen om te herstellen van mislukkingen. “Antifragiliteit gaat verder dan veerkracht of robuustheid. Het veerkrachtige weerstaat schokken en blijft hetzelfde; het antifragiele wordt beter.”

Het concept wordt nu op allerlei terreinen toegepast: in ecosystemen, in het bestuur, planning en besluitvorming.

Taleb pleit voor eenvoud en minimalisme in systemen, organisaties en het leven in het algemeen. Eenvoudige structuren en eenvoudige regels zijn vaak veerkrachtiger dan complexe systemen die kwetsbaar zijn voor onvoorziene gebeurtenissen. Zoek naar een plek waar het onverwachte juist zorgt voor groei en verbetering. Waar onbalans juist creativiteit voortbrengt. Omarm onzekerheid en disruptie. Waardeer volatiliteit en toevalligheden.  Beweeg mee en vanuit die flow stromen weer nieuwe ideeën en experimenten. Zelfs stress en trauma’s helpen om antifragiel te worden, zoals topsporters sterker terugkeren na een ernstige blessure.

Breng jezelf in contact met de realiteit. Vanuit die betrokkenheid start je experimenten en neem risico’s op kleine schaal, raadt Taleb aan. Ook als dat tegen de gevestigde systemen, cultuur en modellen ingaat. Blijf dat ook continu doen en pas aan waar nodig. Zo worden fouten of problemen ontdekt voordat ze op grote schaal worden doorgevoerd.

Decentralisatie en diversificatie kunnen bijdragen aan antifragiliteit, terwijl mondalisering  en centralisatie fragiliteit kunnen bevorderen.

In de beleggingssfeer bepleit Taleb de Barbell-strategie voor risicobeheer. Hierbij verdeelt men risico’s in twee extremen: het vermijden van grote verliezen (door bijvoorbeeld zeer veilige beleggingen) en gok op enkele zeer risicovolle, maar potentieel zeer winstgevende, beleggingen. Deze aanpak minimaliseert het risico van een gemiddeld verlies.

 

Taleb introduceerde ook het Lindy-effect, waarbij de levensduur van een idee, technologie of boek evenredig is aan de tijd dat het al heeft bestaan. Oudere ideeën en werken hebben meer kans om te blijven bestaan en relevant te zijn.

De kerngedachte van “Antifragile” is dat het van cruciaal belang is om veerkracht te ontwikkelen en te gedijen in een wereld die vol is van onzekerheid en onverwachte gebeurissen. Taleb moedigt aan om systemen, organisaties en individuen te ontwikkelen op manieren die hen in staat stelt te profiteren van chaos en onzekerheid, in plaats van erdoor te worden verzwakt.

De organisatievormen van de moderne bedrijfskunde beogen ditzelfde doel.