Meyer, Ron
Prof.dr. Ron Meyer Hoogleraar Strategisch Leiderschap Tias School for Business & Society, Tilburg Universiteit & Antwerp Management School, Universiteit van Antwerpen

Model #29 is gepubliceerd op Ron Meyer’s eigen website, Center for Strategic Leadership.

Disciplined Dialogue Model

Hoe voer ik een zo vruchtbaar mogelijk gesprek?

Managers praten de hele dag – soms tegen anderen, maar meestal met ze. Zulke gesprekken kunnen een discussie zijn, met de intentie een punt te maken, een debat, met de intentie het van de ander te winnen, of een dialoog, met de intentie samen een onderwerp te verkennen.

 

Elk gesprek heeft een inhoudskant en een proceskant. De inhoudskant gaat over het onderwerp, de proceskant over de manier waarop het gesprek wordt gevoerd. Managers zijn vaak zo gericht op de inhoud, dat het gespreksproces zich ongericht ontvouwt.

Conceptueel model

Het Disciplined Dialogue Model beschrijft de vier stappen die elke deelnemer aan een dialoog voortdurend op een gestructureerde manier zou moeten doorlopen. Het uitgangspunt: als je met elkaar een onderwerp wil verkennen, luister je eerst en praat je pas daarna. Als je vervolgens op elkaars input wilt voortborduren, benoem je expliciet het resultaat van het luisteren (een kwitantie geven) voordat je iets toevoegt of een vervolgvraag stelt (een respons geven). Deze gedisciplineerde procedure faciliteert sneller wederzijds begrip en versterkt het onderlinge vertrouwen, doordat respect wordt getoond voor de input van de ander.

Disciplined Dlalogue Model

De kernelementen

De vier stappen van de gedisciplineerde dialoog vallen uiteen in twee algemene categorieën: 

  1. Giving a Receipt. Luisteren is moeilijk, vooral als je al denkt te weten wat het antwoord is en wat de ander gaat zeggen. Daarom is de discipline van het in eigen woorden herhalen van wat je gesprekspartner net heeft gezegd zo cruciaal. Het dwingt je om je eigen gedachtegang opzij te zetten en actief te luisteren naar wat de ander bedoelt. Het geeft ook blijk van empathie en respect, en biedt je gesprekspartner de mogelijkheid om vast te stellen wat je niet helemaal hebt begrepen. Luisteren bestaat uit twee stappen en na elke stap kan, waar dat nuttig is, een samenvatting worden gegeven:
    1. Reception: Horen wat de ander heeft gezegd. Elke interactie begint met het openzetten van je oren om de boodschap van de ander ongefilterd te ontvangen. Dit heet ook wel onbevooroordeeld luisteren. De kwitantie kan een eenvoudige herformulering zijn van wat er is gezegd: “Wat ik je hoor zeggen, is…”.
      1. Recognition: Begrijpen wat de ander heeft gezegd. Wanneer de boodschap eenmaal is ontvangen, moet die worden gedecodeerd om te herkennen wat de ander heeft willen overbrengen. Dit is empathische interpretatie. De kwitantie kan een samenvatting zijn van wat je uit de boodschap hebt opgemaakt: “Als ik je goed begrijp, bedoel je…”.
        Ik heb nog van die
  2. Giving a Response. Nadat je hebt geluisterd en een kwitantie hebt gegeven, is het tijd om iets aan het gesprek toe te voegen, op een manier die daadwerkelijk voortborduurt op wat de ander heeft gezegd. De discipline is om actief te reageren, met een opvolgobservatie of -vraag, in plaats van je eigen argumentatielijn te volgen en min of meer te negeren wat de ander heeft bijgedragen. Hoe duidelijker jouw reactie verband houdt met de input van je gesprekspartner, hoe beter. Ook hier moet je twee stappen zetten, die allebei deel kunnen uitmaken van je reactie:
    1. Reasoning: Overwegen wat de ander heeft gezegd. Wanneer je hebt begrepen wat je gesprekspartner bedoelt, moet je die informatie verwerken en bepalen wat je daarvan vindt. Jouw reactie kan eruit bestaan een deel van de op gang gebrachte denktrant te delen, bijna alsof je hardop denkt: “Enkele overwegingen die dit oproept zijn…”. 
    2. Reply: Reageren op wat de ander heeft gezegd. Op basis van de redenering die door je gesprekspartner in gang is gezet, kun je bepaalde conclusies trekken of nog vragen hebben, die je dan wilt teruggeven. Je reageert dan door een expliciet antwoord te formuleren, alsof je een estafettestokje doorgeeft: “Mijn reactie is dat…”.

Na deze vier stappen, zou je gesprekspartner hetzelfde moeten doen. Maar al doen ze het niet, dan nog is het waardevol om zelf aan dit gedisciplineerde proces vast te houden.

De belangrijkste inzichten

  • Dialoog is een gesprekstype. Praten met de intentie om samen een onderwerp te verkennen, is dialoog. Dit is nuttig om samen tot inzichten, opties en/of beslissingen te komen. Het is meer dan een gesprek dat is gericht op het uitwisselen van informatie en meningen (een discussie) of een gesprek gericht op het aantonen van je gelijk (een debat).
  • Dialoog vereist discipline. Voortbouwen op elkaar is niet makkelijk of vanzelfsprekend, dus conversaties verzanden snel in een discussie of debat. Een vruchtbare dialoog vereist een gedisciplineerd proces, dat door oefening een moeiteloze routine kan worden.
  • Dialoog vereist actief luisteren. Een effectieve dialoog staat of valt met de mogelijkheid van elke gesprekspartner om zijn/haar eigen gedachten en filters even opzij te zetten om onbevooroordeeld met de ander mee te denken en te begrijpen wat hij/zij echt bedoelt.
  • Dialoog vereist actief reageren. Een effectieve dialoog vraagt dat elke gesprekspartner het aangereikte estafettestokje aanpakt, in plaats van het te laten vallen en door te rennen met zijn/haar eigen ideeën. Elke partner moet actief reageren op de ander.
  • Dialoog kan worden geleid. Idealiter passen alle gespreksdeelnemers dezelfde vier stappen toe. Maar ook als dat niet zo is, kun je het dialoogproces sturen door anderen om een kwitantie of een reactie te vragen en tegelijkertijd zelf het goede voorbeeld te geven.