Het oneindig spel – the infinite game

Wij mensen zijn van nature geneigd tot snelle oplossingen voor problemen en kiezen liever voor snelle winst dan voordelen op lange termijn. We zien het leven in termen van successen en mislukkingen; we zien winnaars en verliezers….

We weten maar al te goed waar deze automatische mindset toe leidt: jaarlijkse massaontslagen om aan een arbitrair plan te voldoen; gehoorzaamheid aan de aandeelhouders ten koste van medewerkers en klanten; een oneerlijke en onethische bedrijfspraktijk; een keiharde verziekte werksfeer; hoge beloningen voor hoog presterende, toxische werknemers en bonussen voor managers die meer geven om een eigen belang dan dat van hun teamleden. Daardoor nemen de loyaliteit en betrokkenheid af en voelen veel werknemers zich onzeker en bezorgd.

De beste leiders kijken naar de lange termijn. Ze beseffen dat het niet gaat om de volgende kwartaalcijfers of de volgende verkiezingsresultaten. Het gaat om de volgende generatie. De beste leider zetten bedrijven en organisaties op die succesvol zijn in de toekomst, nadat zij het stokje hebben doorgegeven. Dat is beter voor hun bedrijf, voor ons en zelfs voor de aandeelhouders.

Metafoor

Sinek hanteert de metafoor van de twee soorten spellen: eindige en oneindige spellen.
Een eindig spel wordt gespeeld door spelers die elkaar kennen. Er zijn vaste spelregels. De spelers zijn het eens over het doel en als dat bereikt wordt is het spel afgelopen. Zoals bij voetbal zijn de spelers duidelijk te herkennen aan een speciaal tenue en ziet een scheidsrechters toe de handhaving van de regels en bestraft de overtredingen conform diezelfde regels. Iedereen is erover eens dat het team dat aan het einde van de gestelde tijd de meeste punten heeft gescoord de winnaar is en na afloop van de wedstrijd gaat iedereen naar huis.

Een oneindige spel daarentegen wordt gespeeld door bekende en onbekende spelers. De regels zijn niet precies vastgesteld of overeengekomen. Er zijn misschien gewoonten of wetten die bepalen hoe de spelers het spel spelen maar toch kunnen ze binnen deze brede afbakening zelf een speltactiek bepalen. Als ze van bepaalde gewoonten willen afwijken, dan kan dat. Het staat alle spelers vrij te bepalen hoe ze het spel spelen en ze kunnen halverwege ook van speltactiek wisselen, om welke reden dan ook.

Een oneindig spel heeft een oneindige horizon. En omdat er geen concrete eindstreep is, en het spel nooit echt afgelopen is, kun je een oneindig spel ook niet ‘winnen’. In een oneindig spel komt het vooral aan op het spelen zelf, op de eindeloze voortzetting van het spel.

In huwelijken of vriendschappen zijn geen winnaars. En in het bedrijfsleven ook niet. Een bedrijf voert geen wedstrijd maar ondergaat een ontwikkelingsproces.

Toch hoor je veel leiders brallen over ‘winnen’,  de ‘concurrentie verslaan’, en ‘de beste zijn’. Hun visie komt neer op het streven naar de toppositie: ze gaan voor goud. Prachtig – maar in een spel dat geen eindstreep kent, kun je niet winnen of de beste worden.

Bedrijven die zich laten voorstaan op hun toppositie baseren hun claim op een specifiek en dus willekeurig ijkpunt, bijvoorbeeld een kwartaal, de afgelopen acht maanden, het afgelopen jaar, de afgelopen vijf of tien jaar…. Hadden ze geïnformeerd bij concurrenten of die dat toevallig ook een geschikt meetmoment vonden?

In een oneindig spel kan de werkelijke waarde van een organisatie niet worden afgemeten aan de hand van het bereikte succes op basis van een reeks arbitraire maatstaven gedurende een arbitraire tijdsduur. De werkelijke waarde van een organisatie wordt bepaald door het verlangen dat mensen voelen om bij te dragen aan het voortdurend succes van de organisatie, niet alleen tijdens hun leiderschap, maar ook lang daarna.