Warmtetransitie – SDO Groep

SDO werkt met partners samen aan maatschappelijke opgaven, één daarvan is de warmtetransitie.

Samenwerken aan een duurzame warmtetransitie: de kracht van participatie

De energietransitie is een hot topic in Nederland, maar voor gemeenten kan het een behoorlijke uitdaging zijn. Ze bevinden zich vaak tussen twee vuren: de richtlijnen vanuit Den Haag en de wens van bewonersinitiatieven, soms vertegenwoordigd door energiecoöperaties. De traditionele top-down benadering is in dergelijke complexe projecten niet effectief en stuit op veel weerstand bij bewoners, zoals bleek in het pilotproject Programma Aardgasvrij Wijken (PAW).

Er is een betere manier. Gemeenten die zich richten op initiatieven die vanuit de bewoners zelf komen, boeken meer succes. Een participatieve aanpak, waarbij alle direct belanghebbenden worden betrokken in een co-creatieproces, biedt veelbelovende resultaten. Het recent gepubliceerde boek “Bottom-up transformeren”, geschreven door Floor de Ruiter, gebaseerd op 10 jaar ervaring biedt een alternatieve, succesvolle aanpak waarbij draagvlak en eigenaarschap wordt ontwikkeld en behouden.

Een nieuwe rol voor gemeenten
Dit vraagt om een verandering in de rol en werkwijze van gemeenten. Het is duidelijk dat er weinig afstemming is tussen de ministeries, maar ook binnen gemeenten zelf is er vaak onvoldoende horizontale afstemming tussen verschillende afdelingen. Ieder team volgt zijn eigen doelen, creëert plannen binnen bestuurlijke kaders en beheert haar eigen budget. Hierdoor verloopt een geïntegreerde aanpak moeizaam. Bovendien staan ambtenaren vaak bloot aan de politieke druk van de lokale politiek.

De kracht van combinatie
In de wijk komen verschillende thema’s samen. Door de energietransitie te combineren met wijkverbetering, zoals groenvoorziening, parkeeroplossingen en een veilige openbare ruimte, kun je de betrokkenheid van bewoners vergroten en hen uitdagen om met initiatieven te komen. Stimuleer bewoners om met elkaar in gesprek te gaan en help hen om de beste ideeën uit te werken en te realiseren. Ondersteun hun samenwerking in bijvoorbeeld een energiecoöperatie of Buurt-BV, zodat ze erkende partners zijn naast andere belanghebbenden zoals woningcorporaties, infrastructuurbeheerders en de gemeente zelf.

Zijn gemeenten klaar voor verandering?
In Nederland zijn er al 735 burgercoöperaties actief op het gebied van energievoorziening, dus de ontwikkelingen gaan snel. De vraag is: zijn gemeenten hier al klaar voor?

Bottom-Up procesbegeleiding

Draagvlak en participatie gaan vaak hand in hand. Dit vraagt om een ander type proces. SDO Hogeschool heeft veel ervaring en expertise opgebouwd om inzicht, kennis en kunde te bieden op het gebied van participatieve, bottom-up procesbegeleiding. Zij biedt een geïntegreerde aanpak van leren en coaching in de belangrijkste thema’s die bij dergelijke participatieve vraagstukken aan de orde zijn.

Ons aanbod aan gemeenten

Ons aanbod aan gemeenten
Om gemeenten te ondersteunen in deze verandering, biedt SDO Hogeschool twee programma’s aan:

Opleiding “Adviseur Warmtetransitie”
Ontwikkeld in samenwerking met Energie Samen, biedt deze opleiding vijf opleidingsdagen, coaching en een online kennisplatform. Het combineert moderne bedrijfs- en bestuurskunde met praktische toepassing in het begeleiden van bottom-up transformaties.
Download hier de brochure Opleiding Adviseur Warmtetransitie.

Ga hier naar de SDO-Opleidingen

“Gemeentelijke Energiebedrijf 2.0” (GEB 2.0)
Een geïntegreerde participatieve aanpak gericht op de succesvolle realisatie van een warmtetransitie op wijkniveau, waarbij leren, werken en begeleiden samenkomen.

Dit programma wordt slechts in enkele gemeenten uitgevoerd, waarna de ervaringen in breder verrband opgeschaald kunnen worden.
Download hier de brochure GEB 2.0

De energietransitie vraagt om een andere aanpak van gemeenten, maar met de juiste ondersteuning en de bereidheid om te veranderen, kunnen zij een cruciale rol spelen in het realiseren van duurzame warmtetransities. Als gemeente is het tijd om los te laten, te ontzorgen en te faciliteren. Samen kunnen we de weg naar een duurzamere toekomst inslaan.